Er zijn altijd lichtpunten aan de horizon

Zeven keer al stelde Luc Dondeyne tentoon bij galerieTransit. Nu staat er voor het eerst ‘werk dat naar abstractie neigt’ aan de Zandpoortvest in Mechelen. Onmiddellijk echter voegt de maker eraan toe “ook dit te hebben gecountered”.

In zijn studio in Ramsdonk, voorbij de bocht aan de Sint-Martinuskerk, licht Luc Dondeyne galant de aanzetten tot zijn nieuwe reeks olieverfschilderijen Swinging Mirrors (2022) toe. Hij is uitgegaan van het motief van het security-blanket of isolatiedeken. “Ik heb het object in zijn geometrie proberen te vatten”, bekent hij direct. “De structuur van het materiaal is aantrekkelijk. Open gelegd op de grond, leent de haast gewichtloze folie met dubbelzijdige afwerking - ‘goud’ en ‘zilver’ - zich ideaal voor vormexperimenten”. De mogelijkheden zijn vrijwel identiek aan die van de zilveren wikkel rond de chocoladereep: je kan de folie plooien, uitrekken, rollen, opvouwen, tot prop reduceren of bruut verfrommelen.
Luc Dondeyne zegt het een uitdaging te vinden om als kolorist reflecterende materialen te schilderen. Het gegeven bezit een bepaalde ‘alchemie’.

Afgezien van zijn picturale kwaliteiten, is het isolatiedeken een allesbehalve neutraal object.
Door Decathlon wordt het – niet gespeend van cynisme of minstens onverschilligheid – als ‘overlevingsdeken voor eenmalig gebruik’ aangeboden ‘met twee functies en twee kanten’. De gouden kant houdt de warmte vast; de zilveren kant houdt het lichaam koel. Slimme sporters en bergwandelaars hebben standaard een exemplaar van het nooddeken in hun rugzak zitten. ‘Gemoedsrust in een klein pakketje’. ‘Good value for the money’. So far so good.
Anders dan aan vakantie, sport en spel herinnert het overlevingsdeken ons in eerste instantie aan de rauwe realiteit van de vluchtelingencrisis. Het vliesdunne, ritselende deken dat thermische isolatie moet garanderen, is sinds 2015 een gekend gezicht, gewikkeld rond de lichamen van uitgeregende of teruggedreven migranten aan muren of prikkeldraad-omheiningen bij staatsgrenzen, of van verkleumde en geredde drenkelingen die uit het water of uit bootjes werden gevist. Te vaak werd het thermische deken een ad hoc lijkwade.
Het nooddeken is vandaag bijna even banaal als het mondmasker.
[...]
Nochtans, wie op basis van deze eerste aftrap gelooft dat het motief van het nooddeken in het nieuwe schilderijen-ensemble eenzijdig triomfeert, heeft het bij het verkeerde eind.
Behalve de vijf doeken waarin het nooddeken de exclusieve hoofdtoon voert, heeft Luc Dondeyne ook vier werken met een totaal verschillende insteek bij galerie Transit in Mechelen afgeleverd. Hier nu verschijnen menselijke figuren, jong, aantrekkelijk, blakend van gezondheid, sportief, nooit behoeftig aan een security blanket - duidelijk (?) veilig. De maker van het werk spreekt over een ‘contrapunt’.
[...]
Strikt gescheiden of niet, de taferelen met het motief van het nooddeken en die met de menselijke figuren, gaan samen op in de presentatie bij Galerie Transit. De titel van de tentoonstelling, Swinging Mirrors, mag je van de kunstenaar gerust letterlijk nemen: de dansende, swingende spiegel is wel degelijk de kantelende spiegel uit jouw vestiaire, badkamer of boudoir. Maar is niet ook het overlevingsdeken voor eenmalig gebruik een swinging mirror, met zijn afwisselend goud- en zilverkleurige zijden die het zonlicht capteren en weerkaatsen.
[...]
De twee zeer verscheiden clusters in Swinging Mirrors maken van de tentoonstelling een diptiek. Ook formeel kan men van een tweeluik spreken: de vier ‘abstracta’ en de vier ‘lichamen’ scharen zich rond één centraal punt, Tractatus (2022), met zijn formaat van 95 x 200 cm het grootste werk in de tentoonstelling, navel en vluchtpunt. Misschien verwijst Tractatus, dat een dubbele waaier verbeeldt, naar de Tractatus Logico-Philosophicus, het eerste hoofdwerk en het enige bij leven gepubliceerde werk van de Oostenrijks-Engelse filosoof Ludwig Wittgenstein, in diens woorden hoofdzakelijk ethisch van aard.
[...]
fragmenten uit een tekst van Barbara De Coninck, Antwerpen, 23 oktober 2022

Artists: Luc Dondeyne